Project thumbnail

รายงานผลการจัดกระบวนการพัฒนากลไกบูรณาการภารกิจการขับเคลื่อนประเด็นภัยคุกคามด้านสุขภาพ (บุหรี่ไฟฟ้า) ในเขตพื้นที่ 11

โปรเจกต์

Policy Brief - กขป.11

ประกาศเมื่อ

29 ตุลาคม 2568

จำนวนการดู

3,431 ครั้ง

รายงานผลการจัดกระบวนการพัฒนากลไกบูรณาการภารกิจการขับเคลื่อนประเด็นภัยคุกคามด้านสุขภาพ (บุหรี่ไฟฟ้า) ในเขตพื้นที่ 11 การจัดทำชุดข้อมูลและขับเคลื่อนประเด็นภัยคุกคามด้านสุขภาพ (บุหรี่ไฟฟ้า) ในเขตสุขภาพเพื่อประชาชน เขตพื้นที่ 11 โครงการสนับสนุนการขับเคลื่อนนโยบายสาธารณะประเด็นบุหรี่ไฟฟ้าระดับเขตพื้นที่ ภายใต้การดำเนินงานเขตสุขภาพเพื่อประชาชน โดย เขตสุขภาพเพื่อประชาชน (กขป.) เขต 11 ภายใต้ สำนักงานคณะกรรมการสุขภาพแห่งชาติ (สช.) สนับสนุนโดย สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ สสส. ปี พ.ศ.2568

ผลการจัดกระบวนการพัฒนากลไกบูรณาการภารกิจการขับเคลื่อนประเด็นภัยคุกคามด้านสุขภาพ (บุหรี่ไฟฟ้า) ในเขตพื้นที่ 11

บทคัดย่อ (Abstract)

แผนบูรณาการภารกิจเพื่อขับเคลื่อนการควบคุมบุหรี่ไฟฟ้าในเขตสุขภาพเพื่อประชาชน เขต 11 (ชุมพร ระนอง สุราษฎร์ธานี นครศรีธรรมราช กระบี่ พังงา ภูเก็ต) ภายใต้โครงการสนับสนุนการขับเคลื่อนนโยบายสาธารณะประเด็นบุหรี่ไฟฟ้าระดับเขตพื้นที่ โดยอาศัยกระบวนการเชิงปฏิบัติการมีส่วนร่วม และกลไกเครือข่ายขับเคลื่อนระหว่างภาครัฐ ภาควิชาการ ภาคประชาสังคม และสถานศึกษา ข้อมูลหลักฐานเชิงประจักษ์จากแบบสอบถาม 474 ตัวอย่าง การสัมภาษณ์เชิงลึก และการสนทนากลุ่ม ชี้ให้เห็นความชุกและปัจจัยเสี่ยงในเยาวชน พร้อมพัฒนากรอบยุทธศาสตร์ 3 ประเด็น ได้แก่ (1) การป้องกันนักสูบหน้าใหม่ (2) เสริมภูมิคุ้มกันสังคมควบคุมการเข้าถึงบุหรี่ไฟฟ้า (3) เชื่อมงานกับกลไกสถาบันการศึกษาในพื้นที่นำร่อง ประกอบด้วย 5 โรงเรียน 2 จังหวัด ได้แก่ จังหวัดกระบี่ โรงเรียนกาญจนาภิเษกวิทยาลัย โรงเรียนปลายพระยาวิทยาคม  โรงเรียนเหนือคลองประชาบำรุง จังหวัดสุราษฎร์ธานี โรงเรียนรัชชประภาวิทยาคม โรงเรียนดารุสสลามวิทยา พร้อมแผนการดำเนินกิจกรรมสนับสนุนการขับเคลื่อนนโยบายสาธารณะประเด็นบุหรี่ไฟฟ้าในสถานศึกษา เพื่อผลักดันสู่นโยบายและข้อตกลงภายในโรงเรียน

การเข้าถึงผลิตภัณฑ์บุหรี่ไฟฟ้าในทั้งจังหวัดกระบี่และสุราษฎร์ธานี พบว่า มีการลักลอบขายบุหรี่ไฟฟ้าในพื้นที่ตลาดนัด ร้านสะดวกซื้อในชุมชนบางแห่ง และออนไลน์ ร้อยละ 42.5 ของผู้ให้ข้อมูลแบบสอบถามระบุว่า เคยเห็นเพื่อนซื้อบุหรี่ไฟฟ้าผ่านช่องทางออนไลน์และร้อยละ 26.1 ระบุว่า สามารถซื้อได้ง่ายโดยเฉพาะบุหรี่ ยาเส้น ใบจากในชุมชน

คำสำคัญ : บุหรี่ไฟฟ้า, นโยบายสาธารณะ, เขตสุขภาพเพื่อประชาชน, เด็กและเยาวชน, การบูรณาการเครือข่าย, สุขภาวะ

 

1) บทนำและบริบทนโยบาย

บุหรี่ไฟฟ้าเป็นภัยคุกคามสุขภาพที่เพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็วในกลุ่มเยาวชนไทย โดยเฉพาะกลุ่มเด็กเยาวชนในพื้นที่ภาคใต้ จากการวิเคราะห์ข้อมูลการสำรวจและข้อมูลรองที่เกี่ยวข้อง พบว่า ความชุกของการใช้บุหรี่ไฟฟ้าในพื้นที่เขตสุขภาพที่ 11 ซึ่งครอบคลุมจังหวัดภาคใต้ตอนบน ได้แก่ สุราษฎร์ธานี กระบี่ ชุมพร นครศรีธรรมราช พังงา ภูเก็ต และระนอง มีแนวโน้มเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่อง โดยเฉพาะในกลุ่มเยาวชนอายุระหว่าง 1524 ปี โดยสอดคล้องกับ ข้อมูลจากศูนย์วิจัยและติดตามสถานการณ์บุหรี่ไฟฟ้า (2566) ระบุว่า เยาวชนในพื้นที่ภาคใต้ตอนบนมีอัตราการเคยใช้บุหรี่ไฟฟ้าสูงถึง 18.7% และมีการใช้ต่อเนื่องในช่วง 30 วันที่ผ่านมาในอัตรา 12.4% และจากการสำรวจภาคสนามในพื้นที่เขต 11 จำนวน 474 คน พบว่า เกือบ 1 ใน 3 ประมาณ 31.2% ของเยาวชนเคยลองใช้บุหรี่ไฟฟ้าอย่างน้อยหนึ่งครั้ง โดยในจังหวัดกระบี่ พบว่าเยาวชนชายอายุ 15-18 ปี ใช้บุหรี่ไฟฟ้าในอัตรา สูงถึง 22.5% และในจังหวัดสุราษฎร์ธานี ตัวเลขอยู่ที่ 19.8% การใช้บุหรี่ไฟฟ้าในพื้นที่มีแนวโน้มเกี่ยวข้องกับ 1) การเข้าถึงง่ายจากแพลตฟอร์มออนไลน์ เช่น Facebook, Instagram และ TikTok 2) ความเข้าใจผิดว่าบุหรี่ไฟฟ้าปลอดภัยกว่าบุหรี่ธรรมดา 3) รูปแบบผลิตภัณฑ์ที่มีสีสัน กลิ่นหอม และถูกออกแบบมาให้ดึงดูดวัยรุ่น แม้มีมาตรการห้ามจำหน่าย ห้ามนำเข้า แต่การเข้าถึงผ่านออนไลน์ ร้านค้าชุมชนในตลาดมืดยังสูง ทั้งนี้ เขตสุขภาพที่ 11 เป็นพื้นที่ท่องเที่ยว มีการเดินทางรวมถึงแรงงานระหว่างจังหวัดหนาแน่น เสี่ยงต่อการแพร่ระบาดของผลิตภัณฑ์ดังกล่าว การขับเคลื่อนจึงต้องใช้แนวคิดนโยบายสาธารณะแบบมีส่วนร่วมเชื่อมข้อมูลหลักฐาน เวทีสาธารณะ กลไกพื้นที่ในการจัดกิจกรรมการเข้าถึงข้อมูลเพื่อสร้างภูมิคุ้มกันในการป้องกันเด็กและเยาวชนจากปัญหาบุหรี่ไฟฟ้า ให้เกิดผลลัพธ์เชิงพฤติกรรมและสภาพแวดล้อม

2) วัตถุประสงค์

1. จัดทำชุดข้อมูลสถานการณ์ภัยคุกคามบุหรี่ไฟฟ้าในเขตสุขภาพที่ 11 โดยเฉพาะพื้นที่จังหวัดกระบี่ และจังหวัดสุราษฎร์ธานี
2. พัฒนาแผนบูรณาการภารกิจระหว่างภาคีหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง ได้แก่ สถาบันการศึกษา เครือข่ายเยาวชนภาควิชาการ และประชาสังคมในพื้นที่
3. ผลักดันข้อเสนอเชิงนโยบายและมาตรการระดับเขตพื้นที่ จังหวัด และสถานศึกษาโดยเฉพาะพื้นที่จังหวัดกระบี่ และจังหวัดสุราษฎร์ธานี พร้อมกลไกการติดตามและหนุนเสริมการบูรณาการระหว่างเครือข่าย

 

3) วิธีการและการดำเนินงาน

กิจกรรมที่ 1 การพัฒนากลไกขับเคลื่อนประเด็นบุหรี่ไฟฟ้าระดับเขต

            1.ประสานงานความร่วมมือระหว่างภาคีในพื้นที่

            2.ประชุมความร่วมมือเพื่อพัฒนากลไกขับเคลื่อนประเด็นบุหรี่ไฟฟ้าระดับเขต

            3.วางแผนและออกแบบการดำเนินงานร่วมกันระหว่างเครือข่ายในพื้นที่อย่างเป็นรูปธรรม

กิจกรรมที่ 2 การจัดทำข้อมูลสถานการณ์ ผลกระทบที่เกิดขึ้นจากบุหรี่ไฟฟ้าของเขตพื้นที่ เพื่อใช้ในการจัดทำแผนบูรณาการภารกิจ

            1.ประชุมเชิงปฏิบัติการเพื่อออกแบบการจัดทำข้อมูลสถานการณ์ ผลกระทบที่เกิดขึ้นจากบุหรี่ไฟฟ้าของเขตพื้นที่ เพื่อใช้ในการจัดทำแผนบูรณาการภารกิจ

            2.จัดทำแบบเก็บข้อมูลสำหรับเขตพื้นที่เพื่อใช้ในการสำรวจกลุ่มเป้าหมาย

            3.จัดเก็บข้อมูล ในกลุ่มตัวอย่าง

            4.วิเคราะห์และสังเคราะห์ข้อมูล

กิจกรรมที่ 3 จัดทำแผนบูรณาการภารกิจระหว่างหน่วยงานเพื่อขับเคลื่อนประเด็นบุหรี่ไฟฟ้า

            1.ออกแบบและผลิตสื่อกิจกรรมรณรงค์ในสถานศึกษาร่วมกับเครือข่ายภาคีในพื้นที่

            2.เวทีสรุปบทเรียนผลการดำเนินงาน

กิจกรรมที่ 4 กิจกรรมการขับเคลื่อนนโยบายสาธารณะในระดับพื้นที่

            1.ประสานความร่วมมือในการลงพื้นที่จัดกิจกรรมในโรงเรียน

            2.พัฒนาศักยภาพเยาวชนรู้เท่าทัน บุหรี่ไฟฟ้า เพื่อรณรงค์ระหว่างหน่วยงานเพื่อขับเคลื่อนประเด็นบุหรี่ไฟฟ้า ในพื้นที่จังหวัดกระบี่ และจังหวัดสุราษฎร์ธานี จำนวน 5 พื้นที่

            3.สื่อสารสร้างการรับรู้ อันตรายจากบุหรี่ไฟฟ้าในสถานศึกษา

 

4) สรุปสถานการณ์หลักจากชุดข้อมูลที่เก็บและเวทีพื้นที่

1. ความชุกและแนวโน้ม เยาวชนมีการลองใช้และการใช้ต่อเนื่องเพิ่มขึ้น โดยโยงกับการเข้าถึงออนไลน์ ความเข้าใจผิดว่าปลอดภัยกว่า และการออกแบบผลิตภัณฑ์ที่ดึงดูด

2. ช่องโหว่กฎหมายในการบังคับใช้ ในพื้นที่ยังมีการจำหน่ายทางออนไลน์ จุดชุมชนยังพบอย่างต่อเนื่อง ฐานข้อมูลร่วมและปฏิบัติการร่วมหลายหน่วยยังจำกัด

3. ภูมิคุ้มกันทางสังคมต่ำ เนื่องจาก ครู ผู้ปกครองยังไม่แยกแยะสัญญาณการใช้อุปกรณ์ได้ดี ต้องเสริมทักษะการสื่อสาร การดูแลช่วยเหลือนักเรียนแบบองค์รวม

4. ความต้องการเชิงพื้นที่ ทั้งในการสื่อสารสุขภาวะที่พูดภาษาวัยรุ่น หลักสูตรเสริมในโรงเรียน กลไกเฝ้าระวังชุมชน และเส้นทางส่งต่อบริการเลิกบุหรี่รวมถึงการบำบัดนิโคติน

 

5) กรอบยุทธศาสตร์บูรณาการ 3 ประเด็นในการดำเนินงาน

แกนยุทธศาสตร์               

เป้าหมาย

กลยุทธ์หลัก                                                                     

ผลลัพธ์หลัก (Outcomes)                   

1.ป้องกันนักสูบหน้าใหม่

ลดอัตราเริ่มใช้ในเยาวชน              

พัฒนาศักยภาพเยาวชนรู้เท่าทัน บุหรี่ไฟฟ้า เพื่อรณรงค์ระหว่างหน่วยงานเพื่อขับเคลื่อนประเด็น

ความรู้ทักษะปฏิเสธเพิ่ม พฤติกรรมเสี่ยงลด

2.เสริมภูมิคุ้มกันสังคม

สร้างวัฒนธรรมปลอดควันในครอบครัวชุมชน

สื่อสารสุขภาวะโดยเยาวชนสู่การเป็นนักสื่อสารสุขภาวะที่มีความรู้เท่าทันสุขภาวะ Health Literacy

ผลงานการผลิตสื่อสร้างสรรค์

3.ควบคุมการเข้าถึง

สร้างกฎกติกาในโรงเรียน          

ข้อตกลงในโรงเรียน/ธรรมนูญโรงเรียน

เกิดข้อตกลงในโรงเรียน    

 

 

6) หน่วยงานและภาคีกลไกในการร่วมขับเคลื่อน

ภาคี/หน่วยงาน

บทบาทและภารกิจในการร่วมขับเคลื่อนเพื่อสนับสนุนการขับเคลื่อนนโยบายสาธารณะประเด็นบุหรี่

1. สำนักงานคณะกรรมการสุขภาพแห่งชาติ สช.

สนับสนุนการดำเนินงานในภารกิจความร่วมมือการขับเคลื่อนเพื่อสนับสนุนการขับเคลื่อนนโยบายสาธารณะประเด็นบุหรี่ไฟฟ้าระดับเขตพื้นที่

2. สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ สสส.

สนับสนุนการดำเนินงานในภารกิจความร่วมมือการขับเคลื่อนเพื่อสนับสนุนการขับเคลื่อนนโยบายสาธารณะประเด็นบุหรี่ไฟฟ้าระดับเขตพื้นที่

3. คณะกรรมการเขตสุขภาพเพื่อประชาชน เขต 11 (กขป.11)

ร่วมกำหนดยุทธศาสตร์สนับสนุนการขับเคลื่อนนโยบายสาธารณะประเด็นบุหรี่ไฟฟ้าระดับเขตพื้นที่และบูรณาการข้ามหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง

4. คณะอนุกรรมการเด็ก เยาวชน และปัจจัยเสี่ยง (ระดับเขต)

ศูนย์กลางข้อมูล ทิศทางนโยบาย และร่วมค้นหาพื้นที่ต้นแบบในการร่วมขับเคลื่อน

5.คณะทำงานจังหวัด (ภายใต้ สปสช./สาธารณสุขจังหวัด/อบจ./เทศบาล)

ศูนย์กลางข้อมูล ทิศทางนโยบาย และร่วมค้นหาพื้นที่ต้นแบบในการร่วมขับเคลื่อน

6.สถาบันวิชาการ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ วิทยาเขตสุราษฎร์ธานี

สนับสนุนข้อมูลทางวิชาการ

7.สถานบันการศึกษา ประกอบด้วย โรงเรียนกาญจนาภิเษกวิทยาลัย โรงเรียนปลายพระยาวิทยาคม  โรงเรียนเหนือคลองประชาบำรุง โรงเรียนรัชชประภาวิทยาคม โรงเรียนดารุสสลามวิทยา

ร่วมพัฒนาโรงเรียนต้นแบบการจัดการปัญหาเชิงระบบในการควบคุมบุหรี่ไฟฟ้าในสถานศึกษา

8.เครือข่ายเยาวชนและภาคประชาสังคม ได้แก่ เครือข่ายเพื่อนเยาวชนภาคใต้ เครือข่ายโตไปไม่สูบ เครือข่ายโรงเรียนปลอดบุหรี่

ศูนย์กลางข้อมูล ทิศทางนโยบาย และร่วมค้นหาพื้นที่ต้นแบบในการร่วมขับเคลื่อน

 

 

7) แผนบูรณาการภารกิจการขับเคลื่อนประเด็นภัยคุกคามด้านสุขภาพ (บุหรี่ไฟฟ้า) ในเขตพื้นที่ 11

กิจกรรมที่ 1 การพัฒนากลไกขับเคลื่อนประเด็นบุหรี่ไฟฟ้าระดับเขต

            1.ประสานงานความร่วมมือระหว่างภาคีในพื้นที่

            2.ประชุมความร่วมมือเพื่อพัฒนากลไกขับเคลื่อนประเด็นบุหรี่ไฟฟ้าระดับเขต

            3.วางแผนและออกแบบการดำเนินงานร่วมกันระหว่างเครือข่ายในพื้นที่อย่างเป็นรูปธรรม

กิจกรรมที่ 2 การจัดทำข้อมูลสถานการณ์ ผลกระทบที่เกิดขึ้นจากบุหรี่ไฟฟ้าของเขตพื้นที่ เพื่อใช้ในการจัดทำแผนบูรณาการภารกิจ

            1.ประชุมเชิงปฏิบัติการเพื่อออกแบบการจัดทำข้อมูลสถานการณ์ ผลกระทบที่เกิดขึ้นจากบุหรี่ไฟฟ้าของเขตพื้นที่ เพื่อใช้ในการจัดทำแผนบูรณาการภารกิจ

            2.จัดทำแบบเก็บข้อมูลสำหรับเขตพื้นที่เพื่อใช้ในการสำรวจกลุ่มเป้าหมาย

            3.จัดเก็บข้อมูล ในกลุ่มตัวอย่าง

            4.วิเคราะห์และสังเคราะห์ข้อมูล

กิจกรรมที่ 3 จัดทำแผนบูรณาการภารกิจระหว่างหน่วยงานเพื่อขับเคลื่อนประเด็นบุหรี่ไฟฟ้า

            1.ออกแบบและผลิตสื่อกิจกรรมรณรงค์ในสถานศึกษาร่วมกับเครือข่ายภาคีในพื้นที่

            2.เวทีสรุปบทเรียนผลการดำเนินงาน

กิจกรรมที่ 4 กิจกรรมการขับเคลื่อนนโยบายสาธารณะในระดับพื้นที่

            1.ประสานความร่วมมือในการลงพื้นที่จัดกิจกรรมในโรงเรียน

            2.พัฒนาศักยภาพเยาวชนรู้เท่าทัน บุหรี่ไฟฟ้า เพื่อรณรงค์ระหว่างหน่วยงานเพื่อขับเคลื่อนประเด็นบุหรี่ไฟฟ้า ในพื้นที่จังหวัดกระบี่ และจังหวัดสุราษฎร์ธานี จำนวน 5 พื้นที่

            3.สื่อสารสร้างการรับรู้ อันตรายจากบุหรี่ไฟฟ้าในสถานศึกษา

 

 

8) ผลลัพธ์ที่เกิดขึ้นจากการดำเนินการ

            ผลจากการจัดกระบวนการพัฒนากลไกบูรณาการครั้งนี้ ส่งผลให้เกิดการพัฒนาชุดข้อมูลสถานการณ์ภัยคุกคามสุขภาพ (บุหรี่ไฟฟ้า) ผ่านการศึกษาและทบทวนข้อมูลสถานการณ์ภัยคุกคามสุขภาพ (บุหรี่ไฟฟ้า) ในเขตพื้นที่ เกิดการเก็บรวบรวมข้อมูลด้วยแบบสอบถาม การสัมภาษณ์เชิงลึก และการสนทนากลุ่มเกี่ยวกับปัญหาภัยคุกคามด้านสุขภาพของบุหรี่ไฟฟ้า การป้องกันและแก้ไขปัญหาในสถานศึกษา จำนวน 5 โรงเรียนในจังหวัดกระบี่ และจังหวัดสุราษฎร์ธานี ได้แก่ โรงเรียนกาญจนาภิเษกวิทยาลัย โรงเรียนปลายพระยาวิทยาคม  โรงเรียนเหนือคลองประชาบำรุง โรงเรียนรัชชประภาวิทยาคม โรงเรียนดารุสสลามวิทยา ทำให้เกิดบทบาทการทำงานเชิงบูรณาการของภาคส่วนที่เกี่ยวข้อง และสิ่งที่ควรดำเนินการในเขตพื้นที่ของ กขป.11 โดยมีการประสานงานและจัดกระบวนการพัฒนากลไกบูรณาการภารกิจการขับเคลื่อนประเด็นภัยคุกคามด้านสุขภาพในเขตพื้นที่ ผ่านการประสานงานหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง ในการพัฒนากลไกบูรณาการภารกิจการขับเคลื่อนประเด็นภัยคุกคามด้านสุขภาพในเขตพื้นที่โดยมีการประสานความร่วมมือของ 5 โรงเรียนในจังหวัดกระบี่และสุราษฎร์ธานี โดยมีการจัดประชุมและเวทีกลไกบูรณาการภารกิจการขับเคลื่อนประเด็นภัยคุกคามด้านสุขภาพในเขตพื้นที่ผ่านบันทึกความร่วมมือการขับเคลื่อนเพื่อสนับสนุนการขับเคลื่อนนโยบายสาธารณะประเด็นบุหรี่ไฟฟ้าระดับเขตพื้นที่ ภายใต้การดำเนินงานเขตสุขภาพเพื่อประชาชน เขต 11 โดยมีวัตถุประสงค์ของความร่วมมือ ดังนี้ 1) เพื่อสนับสนุนการขับเคลื่อนนโยบายสาธารณะประเด็นบุหรี่ไฟฟ้าระดับเขตพื้นที่ ภายใต้การดำเนินงานขตสุขภาพเพื่อประชาชน เขต 11 2) เพื่อขับเคลื่อนธรรมนูญสถานศึกษาปลอดภัย ในระดับเขตพื้นที่ (เขตสุขภาพเพื่อประชาชน เขต 11 ผ่านกระบวนการมีส่วนร่วมของภาคีในพื้นที่ ได้แก่ โรงเรียน ครู นักเรียน ผู้ปกครอง หน่วยงานท้องถิ่น และภาคประชาชน 3) เพื่อเป็นต้นแบบการจัดการปัญหาเชิงระบบในการควบคุมบุหรี่ไฟฟ้าในสถานศึกษา พร้อมการขับเคลื่อนประเด็นตามแผนบูรณาการในพื้นที่ 5 โรงเรียนในจังหวัดกระบี่และสุราษฎร์ธานี โดยการจัดกิจกรรมการขับเคลื่อนประเด็นภัยคุกคามด้านสุขภาพในโรงเรียนกาญจนาภิเษกวิทยาลัย โรงเรียนปลายพระยาวิทยาคม  โรงเรียนเหนือคลองประชาบำรุง โรงเรียนรัชชประภาวิทยาคม โรงเรียนดารุสสลามวิทยา พร้อมการถอดบทเรียนการขับเคลื่อนกิจกรรมรูปธรรมในพื้นที่ดำเนินงาน โดยมีการจัดทำเอกสารสรุปผลการจัดกระบวนการการพัฒนากลไกบูรณาการภารกิจการขับเคลื่อนประเด็นภัยคุกคามด้านสุขภาพในเขตพื้นที่ โดยมีเนื้อหา ได้แก่ ข้อมูลสถานการณ์ภัยคุกคามสุขภาพ (บุหรี่ไฟฟ้า) ในเขตพื้นที่ สรุปกระบวนการจัดทำแผนบูรณาการภารกิจการขับเคลื่อนประเด็นภัยคุกคามด้านสุขภาพในเขตพื้นที่ แผนบูรณาการภารกิจการขับเคลื่อนประเด็นภัยคุกคามด้านสุขภาพในเขตพื้นที่ สรุปผลการจัดเวทีหรือการขับเคลื่อนประเด็นภัยคุกคามด้านสุขภาพในเขตพื้นที่ โดยอ้างอิงจากแผนบูรณาการภารกิจการขับเคลื่อนประเด็นภัยคุกคามด้านสุขภาพในเขตพื้นที่ และสรุปผลการถอดบทเรียน การขับเคลื่อนประเด็นบุหรี่ไฟฟ้าของกลไกเขตสุขภาพเพื่อประชาชน และการขับเคลื่อนกิจกรรมรูปธรรมในพื้นที่ดำเนินงาน

 

 

9) สรุปบทเรียนและแปลงสู่ข้อเสนอเชิงนโยบาย

            การขับเคลื่อนให้โรงเรียนร่วมขับเคลื่อนประเด็นภัยคุกคามด้านสุขภาพบุหรี่ไฟฟ้าในเขตสุขภาพเพื่อประชาชน เขต 11 เริ่มต้นจากนำชุดข้อมูลและขับเคลื่อนประเด็นภัยคุกคามด้านสุขภาพ (บุหรี่ไฟฟ้า) ในเขตสุขภาพเพื่อประชาชน เขตพื้นที่ 11 มาร่วมออกแบบการขับเคลื่อนนโยบายสาธารณะประเด็นบุหรี่ไฟฟ้า ส่งผลให้เกิดบทเรียนสู่ข้อเสนอเชิงนโยบายระดับสถานศึกษาในการประกาศ นโยบายโรงเรียนปลอดบุหรี่ไฟฟ้า 100%ที่ครอบคลุมพื้นที่โรงเรียน กิจกรรมนอกสถานที่ และช่องทางออนไลน์ทางการของโรงเรียน พร้อมแนวปฏิบัติที่ไม่ตีตรา เน้นเตือน ช่วยเหลือ ส่งต่อ มากกว่าลงโทษ เพื่อลดการหลุดจากระบบดูแล ข้อความนโยบายได้มีการสื่อสารซ้ำอย่างสม่ำเสมอ ทั้งหน้าเสาธง ป้ายรั้วโรงเรียน และสื่อออนไลน์ เพื่อให้ทุกคนตระหนักถึงประเด็นภัยคุกคามด้านสุขภาพ (บุหรี่ไฟฟ้า) ที่กำลังแพร่ระบาดหนักในกลุ่มเด็กและเยาวชนปัจจุบัน เนื่องจากกลยุทธ์อุตสาหกรรมยาสูบที่พยายามให้กลุ่มเด็กและเยาวชน คือลูกค้าที่สำคัญในอนาคต

            การสร้างข้อตกลงร่วมของโรงเรียน ทำให้นโยบายมีชีวิต ข้อตกลงที่ลงนามโดยผู้บริหาร ตัวแทนผู้ปกครอง ประธานสภานักเรียน ช่วยผูกพันทุกฝ่ายต่อเป้าหมายเดียวกัน นั่นคือโรงเรียนปลอดบุหรี่ไฟฟ้า ระบบเพื่อนช่วยเพื่อนในทุกห้องเรียน มีการออกแบบและผลิตสื่อของกลุ่มเยาวชนเพื่อสร้างการตระหนักรู้สู่พลเมืองนักสื่อสารสุขภาวะที่มีความรอบรู้ทางสุขภาพ พร้อมการประกาศเจตนารมณ์ในโรงเรียน เป็นการแสดงเชิงสัญลักษณ์ที่เปลี่ยนบรรยากาศทั้งองค์กร เมื่อผู้บริหาร ครู นักเรียน ยืนอยู่หน้าเวทีเดียวกันและยืนยันต่อสาธารณะว่าโรงเรียนของเราคือ เขตปลอดบุหรี่ไฟฟ้า 100%  มีการต่อยอดเป็นการปักป้าย ปรับกติกา ตั้งช่องรับแจ้งเบาะแสแบบปลอดภัย และประกาศช่องทางขอคำปรึกษาเลิกบุหรี่ที่เข้าถึงได้ทันที เป็นการสนับสนุนการขับเคลื่อนนโยบายสาธารณะประเด็นบุหรี่ไฟฟ้าที่เป็นรูปธรรมสู่ความยั่งยืน

 

 

10) ปัญหาอุปสรรคแนวทางแก้ไข

-        บทบาทซ้ำซ้อน การสื่อสารไม่ตรงกัน และมีวงประชุมมากแต่งานภาคสนามน้อย แนวทางแก้ไข ได้จัดโครงสร้างต่อภารกิจหลัก และกำหนด Roadmap รายไตรมาส และผู้รับผิดชอบตัวชี้วัด

-        ข้อมูลไม่ต่อเนื่อง เทียบผลข้ามจังหวัดไม่ได้ แนวทางแก้ไขออกมาตรฐานตัวชี้วัดร่วม และแบบฟอร์มดิจิทัลเดียวเพื่อสะดวกต่อการเก็บและการใช้ข้อมูลร่วมกัน

-        ภาระงานครูบุคลากรสูง ทำให้กิจกรรมไม่ต่อเนื่องเครื่องมือมีความยุ่งยาก และไม่มีแรงจูงใจในการเก็บข้อมูล แนวทางแก้ไขบูรณาการในชั่วโมงกิจกรรม แทนการจัดชั่วโมงเพิ่ม ให้ประกาศนียบัตรเพื่อสร้างแรงจูงใจให้กับโรงเรียนและครู พร้อมจัดทำบันทึกความร่วมมือ

-        งบประมาณทรัพยากรจำกัด แนวทางแก้ไขได้บูรณาการกับงานภาคีเครือข่ายในพื้นที่และเชิงประเด็น

 

13) บทสรุป

            การควบคุมบุหรี่ไฟฟ้าในเขตสุขภาพ 11 ต้องอาศัยข้อมูลและขับเคลื่อนประเด็นภัยคุกคามด้านสุขภาพ (บุหรี่ไฟฟ้า) รวมถึงความร่วมมือของเครือข่ายเพื่อร่วมผลักดันนโยบายและข้อตกลงปฏิบัติการร่วมกัน ควบคู่กันผ่านกรอบยุทธศาสตร์ในการสนับสนุนการขับเคลื่อนนโยบายสาธารณะประเด็นบุหรี่ไฟฟ้า ส่งผลให้ผลลัพธ์ที่คาดหวังคืออัตราการใช้ของเยาวชนลดลง เกิดสภาพแวดล้อมทางสังคมที่เอื้อต่อสุขภาวะ และเกิดแบบอย่างเชิงนโยบายที่ขยายผลได้ในระดับประเทศ

 

เอกสารข้อมูลสถานการณ์ https://drive.google.com/file/d/1Wy2H_40Zsfv1yVh0osl4BuSUG6egwePu/view?usp=sharing

 

 

วีดีโอ

รูปภาพ

Image
Image
Image
Image
Image
Image
Image
Image
Image
Image
Image
Image
Image
Image
Image
Image
Image
Image
Image
Image
Image
Image
Image
Image
Image
Image
Image
Image
Image
Image