เดินหรอยย่านเมืองเก่า ชวนสำรวจจุดเสี่ยง สู่การออกแบบเมืองปลอดภัย
เดินหรอยย่านเมืองเก่า ชวนสำรวจจุดเสี่ยง สู่การออกแบบเมืองปลอดภัย ในเวที SHOWcase และถอดบทเรียน Design for Change ในเทศกาลงานออกแบบปักษ์ใต้ 2568 - เซาท์พาราไดซ์ South Paradise (มาใต้ บายใจให้ถึงหวัน) ณ ย่านเมืองเก่าสงขลา จังหวัดสงขลา
ถนนทุกสายในชุมชนเมืองเก่าสงขลาไม่ใช่แค่เส้นทางสัญจร แต่ยังสะท้อนวิถีชีวิต วัฒนธรรม และความปลอดภัยของผู้คนที่ใช้ชีวิตอยู่ร่วมกัน ทว่าบ่อยครั้ง “ถนน” ก็กลายเป็นพื้นที่เสี่ยงที่สร้างบาดแผลให้กับสังคม ทั้งอุบัติเหตุที่เกิดจากโครงสร้างพื้นฐานไม่ปลอดภัย ป้ายสัญญาณที่เสื่อมสภาพ หรือพฤติกรรมการใช้ถนนที่ขาดความตระหนัก
ภายใต้เทศกาลงานออกแบบปักษ์ใต้ 2568 – South Paradise (มาใต้ บายใจให้ถึงหวัน) โครงการ Design for Change: คนรุ่นใหม่ร่วมออกแบบชุมชนสร้างความปลอดภัยทางถนน ได้จัดกิจกรรม Workshop “เดินหรอยย่านเมืองเก่า ชวนสำรวจจุดเสี่ยง สู่การออกแบบเมืองปลอดภัย” เพื่อเปิดพื้นที่ให้เยาวชนและคนทั่วไปได้เรียนรู้และทดลองใช้กระบวนการคิดเชิงออกแบบ (Design Thinking) มาสำรวจ วิเคราะห์ และออกแบบคำตอบใหม่ ๆ ให้กับโจทย์ใหญ่ของสังคม — การลดอุบัติเหตุทางถนน
สามจุดเรียนรู้ – สามประสบการณ์การออกแบบ
Workshop ครั้งนี้จัดขึ้นในรูปแบบ Open Call เปิดรับสมัครบุคคลทั่วไป โดยแบ่งกิจกรรมออกเป็น 3 จุดเรียนรู้หลักที่กระจายตามย่านเมืองเก่าสงขลา
-
เดินหนนบ่นเมือง – สำรวจเมืองจุดเสี่ยงทางถนน
โดยสาขาวิชานวัตกรรมการออกแบบสื่อ คณะวิทยาการสื่อสาร ม.อ.ปัตตานี
จุดรวมพล: โรงสีแดง หับ โห้ หิ้น
ผู้เข้าร่วมจะได้เดินเท้า สำรวจปัญหาความปลอดภัยทางถนนรอบเมืองนครใน ผ่านการ “บ่นเมือง” หรือการพูดคุยระหว่างการเดินเมือง เก็บข้อมูลด้วยการถ่ายภาพและบันทึก เพื่อมองเห็นปัญหาจริงจากสายตาผู้ใช้ถนน -
เดินให้บาย วาดลายเมือง – เส้นทางนักออกแบบความปลอดภัยทางถนน
โดยสาขาวิชาสถาปัตยกรรม คณะสถาปัตยกรรมศาสตร์ มทร.ศรีวิชัย
จุดรวมพล: ศาลเจ้าพ่อหลักเมืองสงขลา
กิจกรรมนี้เปิดโอกาสให้ผู้เข้าร่วมได้ใช้จินตนาการ สเก็ตช์ไอเดีย ทดลองสร้างต้นแบบ และจำลองการแก้ปัญหาในเชิงพื้นที่ ผ่านวิธีคิดของนักออกแบบที่เชื่อมโยงกับชีวิตจริง -
เท่บายใจ – แฟชั่นขับขี่ปลอดภัย Road Safety Design Hero
โดยสาขาออกแบบสร้างสรรค์ คณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มรย.ยะลา
จุดรวมพล: หน้าอาคาร Asa Cloud
ที่นี่ไอเดียเรื่องความปลอดภัยจะถูกเล่าผ่านแฟชั่นและงานสร้างสรรค์ เพื่อสื่อสารประเด็นการขับขี่ปลอดภัยให้เข้าถึงคนรุ่นใหม่
กระบวนการเรียนรู้ : จากปัญหาสู่การเปลี่ยนแปลง
Workshop “เดินหรอยย่านเมืองเก่า” ใช้กรอบการทำงานแบบ Design Thinking ซึ่งเน้นการเข้าใจผู้คนอย่างลึกซึ้งและสร้างนวัตกรรมที่ตอบโจทย์จริง ผ่าน 5 ขั้นตอน
-
การเดินเมือง – เปิดตา เปิดใจ เห็นปัญหาจริง
เยาวชนและผู้เข้าร่วมจะได้สำรวจพื้นที่จริง ระบุจุดเสี่ยง เช่น ทางม้าลายซีดจาง ถนนมืด หรือป้ายสัญญาณที่มองไม่ชัด เกิดการตื่นรู้ว่า “ความปลอดภัยทางถนนเกี่ยวข้องกับชีวิตเราโดยตรง” -
การสำรวจเมือง – ใช้จินตนาการสร้างทางออก
เมื่อเข้าใจปัญหาแล้ว จะเข้าสู่การระดมความคิด วาดภาพ สร้างโมเดล และจำลองสถานการณ์ เพื่อทดลองหาคำตอบใหม่ที่สร้างสรรค์และเหมาะสมกับบริบทจริง -
การออกแบบเมือง – จากไอเดียสู่แผนปฏิบัติ
แนวคิดถูกพัฒนาอย่างเป็นระบบ สอดคล้องกับขั้นตอน Empathize–Define–Ideate–Prototype–Test เช่น การออกแบบป้ายสะท้อนแสงใหม่ เพิ่มสัญญาณไฟ หรือปรับพื้นที่ข้ามถนนสำหรับผู้สูงอายุ -
การสร้างเมือง – ลงมือทำจริงเพื่อเปลี่ยนแปลง
ไอเดียถูกนำไปปฏิบัติจริง เช่น ทาสีทางม้าลายใหม่ ติดป้ายเตือนความเร็ว หรือจัดทำสื่อรณรงค์ เพื่อให้เยาวชนได้สัมผัสการเป็นเจ้าของการเปลี่ยนแปลงในเมืองของตนเอง -
การสื่อสารเมือง – ส่งต่อแรงบันดาลใจ
ขั้นสุดท้ายคือการเล่าเรื่องผ่านสื่อสร้างสรรค์ คลิปวิดีโอ โปสเตอร์ นิทรรศการ และเวที SHOWcase ในงาน Pakk Taii Design Week 2025 เพื่อกระจายพลังบวกและแรงบันดาลใจให้สังคมเห็นว่า “เยาวชนก็สามารถเปลี่ยนเมืองได้”
จุดหมายปลายทาง : เมืองปลอดภัยที่คนรุ่นใหม่ออกแบบ
การเดินหรอยย่านเมืองเก่าไม่ได้เป็นเพียงกิจกรรมเชิงสัญลักษณ์ แต่คือการสร้าง Active Citizen ที่ลงมือจริง เห็นปัญหาจริง และสร้างการเปลี่ยนแปลงที่จับต้องได้ โครงการ Design for Change ภายใต้การสนับสนุนของ สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) จึงเป็นต้นแบบการใช้การออกแบบเพื่อขับเคลื่อนสุขภาวะ ลดอุบัติเหตุ และสร้าง “วัฒนธรรมความปลอดภัย” ให้หยั่งรากในสังคม
ในที่สุด ถนนในเมืองเก่าไม่ได้เป็นแค่ทางสัญจร แต่จะกลายเป็น เส้นทางแห่งการเรียนรู้ การมีส่วนร่วม และการสร้างสังคมที่ปลอดภัยขึ้นด้วยพลังของคนรุ่นใหม่
รูปภาพ
