คิดดีไอดอล

กลุ่ม Vape Change มทร.ศรีวิชัย

พื้นที่ปฏิบัติการ คณะครุศาสตร์ฯ มทร.ศรีวิชัย

ผลงาน หนังสั้นบุหรี่กับยมฑูตที่ตามฆ่าอย่างช้าๆ

สถานการณ์ปัญหา

ปัจจุบัน บุหรี่ไฟฟ้ากลายเป็นค่านิยมใหม่ของกลุ่มวัยรุ่น โดยเฉพาะในหมู่นักเรียน นักศึกษา จากภาพจำ “พกง่าย กลิ่นหอม ดูไม่อันตราย” ทำให้เกิดความเข้าใจผิดว่ามีพิษภัยน้อยกว่าบุหรี่ทั่วไป ทั้งที่ข้อมูลวิชาการชี้ว่าอันตรายไม่ต่างกัน

ข้อมูลเชิงวิชาการสำคัญ

- องค์การอนามัยโลก (WHO, 2023) ยืนยันว่าบุหรี่ไฟฟ้าไม่ปลอดภัยต่อสุขภาพ โดยละอองไอมีทั้งนิโคติน โลหะหนัก (เช่น นิกเกิล ตะกั่ว) และสารเคมีที่ก่อมะเร็ง

- CDC (2022) ระบุว่าเยาวชนที่ใช้บุหรี่ไฟฟ้ามีความเสี่ยงโรคระบบหายใจเพิ่มขึ้น และมีโอกาสเริ่มสูบบุหรี่ธรรมดามากขึ้น 3-4 เท่า

- สถิติสาธารณสุขไทย (2566) พบว่าเยาวชนกว่า 20% เคยลองบุหรี่ไฟฟ้า โดยส่วนใหญ่ไม่รู้ว่าการสูบต่อเนื่องเพิ่มความเสี่ยงโรคหัวใจ เส้นเลือดตีบและโรคเรื้อรังในระยะยาว

- พิษภัยของบุหรี่จำนวนมากไม่แสดงผลทันที แต่ค่อย ๆ สะสม เช่น ความเสื่อมของปอด เส้นเลือดและระบบไหลเวียนโลหิต

ด้วยเหตุนี้ ไอเดีย “ยมทูตที่ตามฆ่าอย่างช้า ๆ” จึงสะท้อนความจริงด้านสาธารณสุขได้อย่างตรงประเด็นและเข้าใจง่าย

เครื่องมือสื่อกิจกรรมที่ดำเนินการแก้ไขปัญหา

- ใช้ สัญลักษณ์ (Symbolic storytelling) ทำให้สารสื่อสุขภาพเข้าใจง่ายและเข้าถึงอารมณ์

- ถ่ายทอดการค่อย ๆ เสื่อมของสุขภาพผ่านภาพ เรื่องราว และบรรยากาศ

- ผสานความแฟนตาซี + ความจริงทางวิทยาศาสตร์ ทำให้ดึงดูดเยาวชน

- สื่อสารว่า “อันตรายไม่ได้มาตอนนี้ แต่มาช้า ๆ แบบที่ไม่รู้ตัว”

- ผลิตโดยเยาวชน จึงใช้ภาษาที่เข้าใจง่าย ใกล้ตัวผู้ชม

- การคิดบทบนฐานข้อมูลจริงเรื่องพิษภัยบุหรี่

- การทำงานเป็นทีม: ถ่ายทำ ตัดต่อ สื่อสารสุขภาวะ

- การนำเสนอผ่านโซเชียลให้เพื่อนวัยเดียวกันเข้าถึง

ผลลัพธ์และการเปลี่ยนแปลง

- เข้าใจพิษภัยบุหรี่ในมุม “ค่อย ๆ ฆ่า” มากขึ้น ไม่ใช่แค่ปอดดำหรือโรคเฉียบพลัน

- เยาวชนจำนวนหนึ่งเริ่มตระหนักว่า “บุหรี่ไฟฟ้าไม่ปลอดภัย” จากสัญลักษณ์ในหนังสั้น

- เกิดการพูดคุย/แชร์ต่อในกลุ่มเพื่อนเกี่ยวกับอันตรายในระยะยาว

- ลดความเชื่อผิด ๆ ว่าบุหรี่ไฟฟ้าไม่อันตราย

- ได้ทักษะการสร้างภาพยนตร์ การคิดเชิงสื่อ และการสื่อสารสุขภาวะ

- เกิดความเข้าใจปัญหาสุขภาพมากขึ้นจากการศึกษาข้อมูลเพื่อเขียนบท

- มีทักษะการทำงานร่วมกันและแก้ปัญหาเฉพาะหน้า

- เห็นคุณค่าของสื่อที่มากกว่าความบันเทิง แต่เป็นสื่อเพื่อสังคม

- หนังสั้นถูกใช้เป็นสื่อประกอบกิจกรรมรณรงค์

- ช่วยให้เพื่อนนักศึกษารับรู้ประเด็นสุขภาพในแบบที่สนุกและเข้าใจง่าย

- กระตุ้นให้เกิดการตั้งคำถามเกี่ยวกับ “การสูบเพื่อความเท่”

ปัจจัยที่ทำให้โครงการประสบความสำเร็จ

- การใช้สัญลักษณ์ “ยมทูต” ทำให้อันตรายที่ซ่อนอยู่ถูกเล่าอย่างเข้าใจง่าย
ช่วยให้ผู้ชมเชื่อมโยงได้ทันทีว่าทุกควันคือการลดอายุขัยลงทีละนิด

- ผู้ผลิตสื่อเป็นเยาวชน ทำให้เนื้อหาเข้าถึงวัยรุ่นได้จริง
ภาษาที่ใช้ ภาพ การเล่าเรื่องไปในทิศทางที่เพื่อนวัยเดียวกันเข้าใจง่าย

- รูปแบบหนังสั้นสร้างอารมณ์ร่วมสูง
การสื่อสารด้วยภาพและบรรยากาศช่วยกระตุ้นการคิดได้ดีกว่าการให้ความรู้แบบตรง ๆ

- กระบวนการเรียนรู้จริง ทำงานจริง
ช่วยให้เนื้อหาแม่นข้อมูล น่าเชื่อถือ และสะท้อนประสบการณ์จริงของทีมผู้ผลิต

- การเผยแพร่บนโซเชียลมีเดียเข้าถึงกลุ่มเป้าหมายได้รวดเร็ว
สอดคล้องกับพฤติกรรมการเสพสื่อของคนรุ่นใหม่

บทเรียนและข้อค้นพบที่น่าสนใจ

- การสื่อสารสุขภาวะไม่จำเป็นต้องน่าเบื่อ เมื่อใช้ความคิดสร้างสรรค์ เช่น ตัวละครสัญลักษณ์ ก็สามารถเข้าถึงหัวใจวัยรุ่นได้ดีกว่าเดิม

- อันตรายที่มองไม่เห็น เป็นหัวข้อที่เยาวชนสนใจมากกว่าที่คิด ทำให้การสื่อสารแบบ “ซ่อนความน่ากลัวไว้ในเรื่องราว” มีประสิทธิภาพสูง

- กระบวนการผลิตสื่อช่วยให้เยาวชนเข้าใจปัญหาเชิงลึกมากขึ้นกว่าการเรียนในห้องเรียน

- ผู้ชมหลายคน “ไม่รู้ว่าอันตรายของบุหรี่ไฟฟ้าคือการทำลายสุขภาพแบบสะสม” จึงเป็นช่องว่างที่หนังสั้นสามารถตอบโจทย์ได้ดี

- การสื่อสารแบบสัญลักษณ์ช่วยให้ผู้ชมจินตนาการและเข้าใจผลกระทบมากกว่าภาพจริงทางการแพทย์

- เยาวชนมีศักยภาพในการสร้างสื่อสุขภาวะที่ทรงพลัง หากมีพื้นที่ให้ทดลอง

- หนังสั้นทำให้เกิดพื้นที่พูดคุยเรื่องสุขภาพในกลุ่มเพื่อนอย่างไม่เป็นทางการ ซึ่งมีผลต่อทัศนคติอย่างมาก

ผลงาน

ไฟล์นำเสนอผลงาน

รูปภาพ