กลุ่ม อย่าริ อย่าลอง อย่าสูบ พื้นที่ปฏิบัติการ มหาวิทยาลัยทักษิณ
กลุ่ม อย่าริ อย่าลอง อย่าสูบ
พื้นที่ปฏิบัติการ มหาวิทยาลัยทักษิณ
ผลงาน Short film, EVENT
สถานการณ์ปัญหา
จากเอกสารโครงการพบว่า ปัญหา บุหรี่ไฟฟ้าในกลุ่มเยาวชน เป็นประเด็นสำคัญที่เพิ่มสูงขึ้นอย่างต่อเนื่อง โดยมีปัจจัยกระตุ้นหลายด้าน เช่น ความอยากรู้อยากลอง การติดเพื่อน การโฆษณาชวนเชื่อในสื่อออนไลน์ และความเข้าใจผิดว่าบุหรี่ไฟฟ้าปลอดภัยกว่าบุหรี่ธรรมดา
ข้อมูลเชิงวิชาการเสริม
- งานวิจัยขององค์การอนามัยโลก (WHO, 2023) ระบุว่า สารเคมีในบุหรี่ไฟฟ้าสามารถทำลายระบบทางเดินหายใจและหัวใจได้เทียบเท่าบุหรี่จริง
- กรมควบคุมโรคของไทยรายงานว่า เยาวชนไทยมีแนวโน้ม “ทดลองใช้บุหรี่ไฟฟ้า” เพิ่มขึ้นกว่า 2 เท่าในช่วง 5 ปีที่ผ่านมา
ปัญหาบุหรี่ไฟฟ้าในวัยรุ่นเป็น “จุดเริ่มต้น” ของโรคเรื้อรังทางกาย–ใจ รวมถึงความเสี่ยงต่อสารเสพติดอื่น ๆ ดังนั้นการให้ความรู้ ความรอบรู้สื่อและสร้างทักษะปฏิเสธ เป็นเรื่องจำเป็นอย่างยิ่งสำหรับโรงเรียนและชุมชน
เครื่องมือสื่อกิจกรรมที่ดำเนินการแก้ไขปัญหา
1. สื่อหลักที่ใช้เพื่อสื่อสารผลกระทบของบุหรี่ไฟฟ้า โดยนำเสนอ
- แรงจูงใจที่ทำให้เยาวชนเริ่มลอง
- ความจริงเกี่ยวกับอันตราย
- ผลกระทบที่ตามมาทั้งด้านสุขภาพและความสัมพันธ์
- การปฏิเสธเพื่อนและการตัดสินใจอย่างมีเหตุผล
2. กิจกรรม Roadshow ฉายหนังสั้นในโรงเรียน
- ใช้การฉายหนังสั้นประกอบกิจกรรมพูดคุย
- เสริมกิจกรรมฝึกทักษะปฏิเสธ/เวิร์กช็อป
- เปิดพื้นที่แลกเปลี่ยนกับเด็กมัธยม
- ใช้ “ช่องทางออนไลน์ของกลุ่ม MarCom” เป็นแพลตฟอร์มเผยแพร่
3. สื่อเสริมที่เกิดขึ้นจากกิจกรรม
- ภาพถ่ายกิจกรรม
- คลิปประชาสัมพันธ์
- โพสต์รณรงค์ในเพจ Facebook / TikTok / YouTube
- ชิ้นงานออกแบบโปสเตอร์กิจกรรม
ผลลัพธ์และการเปลี่ยนแปลง
- เยาวชนมีความรู้เพิ่มขึ้นเกี่ยวกับโทษบุหรี่ไฟฟ้าอย่างถูกต้อง
- มีทักษะการปฏิเสธที่สามารถใช้ในสถานการณ์จริง
- ลดความเข้าใจผิด เช่น “บุหรี่ไฟฟ้าปลอดภัยกว่า”
- โรงเรียนที่เข้าร่วมกิจกรรมเริ่มมีแนวโน้มลดจำนวนผู้ที่อยากลองบุหรี่ไฟฟ้า
- เยาวชนกล้าพูดคุยกับครู/เพื่อนเกี่ยวกับความเสี่ยงมากขึ้น
- โรงเรียนตระหนักปัญหาเพิ่มขึ้นและเริ่มออกมาตรการ
- ชุมชนมีบทบาทร่วมในการสอดส่องดูแล
- สื่อหนังสั้นเป็นสื่อรณรงค์ถาวร ใช้ซ้ำได้
ปัจจัยที่ทำให้โครงการประสบความสำเร็จ
- สื่อโดนใจและเข้าใจง่าย หนังสั้นเป็นสื่อที่ตรงกับพฤติกรรมการรับสื่อของวัยรุ่น ทำให้เข้าถึงง่ายและมีพลังในการสื่อสารสูง
- ความร่วมมือจากโรงเรียนทั้งสองแห่ง โรงเรียนสนับสนุนสถานที่ นักแสดง และกิจกรรม Roadshow
- กระบวนการทำงานเป็นทีมของกลุ่ม MarCom สมาชิกมีทักษะการถ่ายทำ ตัดต่อ ออกแบบ อยู่แล้ว ทำให้การผลิตสื่อคุณภาพดีและทันเวลา
- การจัดกิจกรรมแบบมีส่วนร่วม ไม่ใช่แค่การบรรยาย แต่มีการพูดคุย ถาม–ตอบ ช่วยให้เยาวชนเข้าใจลึกขึ้น
- การใช้สื่อออนไลน์ร่วมกับกิจกรรมออฟไลน์ ทำให้เข้าถึงกลุ่มวัยรุ่นกว้างขึ้น และเพิ่มการรับรู้ซ้ำหลายช่องทาง
บทเรียนและข้อค้นพบที่น่าสนใจ
- หนังสั้นมีพลังมากกว่าการให้ความรู้ด้วยการพูด
เยาวชนเข้าใจประเด็น แรงกดดันจากเพื่อน ผ่านเรื่องราวในสื่อได้ชัดเจนกว่า
- การทำงานร่วมกับโรงเรียนช่วยขยายผลได้มาก
โรงเรียนมีนโยบายปลอดบุหรี่ไฟฟ้าอยู่แล้ว ทำให้โครงการสามารถต่อยอดได้ทันที
- โซเชียลมีเดียทำให้เข้าถึงเยาวชนจำนวนมากโดยไม่ต้องใช้งบมาก
ช่องทาง MarCom มีผู้ติดตามและยอดชมสูงกว่า 10,000 การเข้าถึงรวมทั้งช่องแสดงถึงพฤติกรรมการรับสื่อที่สอดคล้องกับกลุ่มเป้าหมาย
- เยาวชนเปิดใจเมื่อสื่อถูกสร้างโดยรุ่นพี่มหาวิทยาลัย
ซึ่งเป็นกลุ่มที่เยาวชนรู้สึกว่าเข้าใจโลกของเขามากกว่าผู้ใหญ่ทั่วไป
- พบว่าสิ่งที่เยาวชนขาดไม่ใช่แค่ข้อมูลแต่คือ ทักษะปฏิเสธ
ซึ่งเป็นทักษะสำคัญมากในการรับมือสถานการณ์ในโลกจริง
ผลงาน
ไฟล์นำเสนอผลงาน
รูปภาพ