โตไปไม่สูบ ระดมขอเรียกร้องไม่เอาบุหรี่ไฟฟ้า ในวิชาการ “บุหรี่กับสุขภาพแห่งชาติ” ครั้งที่ 23

รายงานผลการดำเนินงานของเครือข่าย "โตไปไม่สูบ" ในเวทีวิชาการเยาวชน “รวมพลัง! กระชากหน้ากากธุรกิจบุหรี่ไฟฟ้า” ภายใต้การประชุมวิชาการ “บุหรี่กับสุขภาพแห่งชาติ” ครั้งที่ 23 

รายงานผลการดำเนินงานของเครือข่าย “โตไปไม่สูบ”ในการเข้าร่วมเวทีวิชาการเยาวชน “รวมพลัง! กระชากหน้ากากธุรกิจบุหรี่ไฟฟ้า” ณ การประชุมวิชาการ “บุหรี่กับสุขภาพแห่งชาติ” ครั้งที่ 23 ระหว่างวันที่ 4 ถึง 5  สิงหาคม 2568 ณ โรงแรมแกรนด์ ริชมอนด์ จังหวัดนนทบุรี่

บริบทและความสำคัญของเวที

การประชุมวิชาการ “บุหรี่กับสุขภาพแห่งชาติ” ครั้งที่ 23 ซึ่งจัดขึ้นภายใต้หัวข้อหลัก *“รวมพลัง! กระชากหน้ากากธุรกิจบุหรี่ไฟฟ้า : คนรุ่นใหม่รู้เท่าทันกลยุทธ์”* ถือเป็นเวทีสำคัญระดับประเทศที่เปิดพื้นที่ให้คนรุ่นใหม่จากหลากหลายเครือข่าย ได้มาร่วมกันแลกเปลี่ยนองค์ความรู้ ความตระหนักรู้ และกลยุทธ์การขับเคลื่อนการควบคุมผลิตภัณฑ์ยาสูบรูปแบบใหม่ โดยเฉพาะ *บุหรี่ไฟฟ้า* ที่กำลังเป็นภัยคุกคามสุขภาพในกลุ่มเยาวชน

เวทีในครั้งนี้เป็นส่วนหนึ่งของการเฉลิมฉลองครบรอบ 20 ปีของศูนย์วิจัยและจัดการความรู้เพื่อการควบคุมยาสูบ (ศจย.) ที่ได้สั่งสมองค์ความรู้เชิงวิชาการและขับเคลื่อนนโยบายสาธารณะมาอย่างต่อเนื่อง

บทบาทและการมีส่วนร่วมของเครือข่าย “โตไปไม่สูบ”

เครือข่าย “โตไปไม่สูบ” ในฐานะภาคีเครือข่ายเยาวชนระดับชาติ ได้รับเชิญให้เข้าร่วมเวทีครั้งนี้ในหลายบทบาท ได้แก่ เป็นวิทยากรและผู้ร่วมเสวนา บนเวทีเยาวชน “รวมพลัง! กระชากหน้ากากธุรกิจบุหรี่ไฟฟ้า” โดยมีการนำเสนอการพัฒนาแคมเปญสื่อและกิจกรรมรณรงค์อย่างสร้างสรรค์ในโรงเรียนและชุมชน และการจัดกิจกรรม Mini Showcase “โตไปไม่สูบ ฉลาดเท่าทัน เลือกอนาคต” นำเสนอผลงานของเยาวชนรุ่นใหม่ในการออกแบบสื่อสร้างสรรค์ การสื่อสารเชิงรุก และการพัฒนากลไกเฝ้าระวังภัยสื่อบุหรี่ไฟฟ้าในออนไลน์ เช่น เพจ TikTok “โตไปไม่สูบ Gen Z” และไอเดียจากค่าย Hackathon เยาวชน

ร่วมวงประชุมภาคีเครือข่ายเยาวชน เพื่อเสนอข้อเสนอเชิงนโยบาย เช่น การสนับสนุนพื้นที่ปลอดบุหรี่ไฟฟ้าในโรงเรียนทุกระดับ การส่งเสริมการรู้เท่าทันสื่อและอัลกอริธึม TikTok–YouTube และการบูรณาการสุขภาวะไว้ในระบบการศึกษา

ผลลัพธ์ที่เกิดขึ้นจากการเข้าร่วม ดังนี้ การขยายบทบาทของเยาวชนในเครือข่าย “โตไปไม่สูบ” ได้รับการยอมรับในฐานะผู้นำการเปลี่ยนแปลง (changemaker) และผู้สื่อสารสุขภาวะระดับประเทศ และ เยาวชนหลายคนได้รับเชิญให้ร่วมเป็นตัวแทนในเวทีระดับชาติ และขับเคลื่อนการเรียนรู้ในพื้นที่ตนเองต่อเนื่อง การต่อยอดแคมเปญในพื้นที่ ทีมงานจากหลายจังหวัด เช่น กระบี่ นครศรีธรรมราช และสงขลา เตรียมนำแนวทางจากเวทีไปปรับใช้ในกิจกรรมของโรงเรียน เช่น “Road Show โตไปไม่สูบ” หรือ “ห้องเรียนรู้เท่าทันบุหรี่ไฟฟ้า”

การสร้างเครือข่ายร่วมกับภาคีอื่น มีการนัดหมายร่วมกันระหว่าง “โตไปไม่สูบ” กับเครือข่าย Gen Z Gen Strong และสหพันธ์นิสิตนักศึกษาแพทย์ฯ เพื่อพัฒนาแผนงานร่วม  เครือข่ายได้รับการสนับสนุนจากแผนงานศิลปวัฒนธรรมสร้างเสริมสุขภาพ ในการนำเสนอแผนงาน “สุขภาวะเชิงสร้างสรรค์” ที่เชื่อมโยงศิลปะกับการรู้เท่าทันกลยุทธ์ของธุรกิจบุหรี่ไฟฟ้า

ความท้าทายและข้อเสนอแนะครั้งนี้ ความท้าทายด้านการสื่อสารข้ามวัย ยังพบอุปสรรคในการสื่อสารกับผู้ใหญ่หรือครูบางส่วนที่ยังไม่เข้าใจกลยุทธ์การตลาดใหม่ของบุหรี่ไฟฟ้าในโซเชียลมีเดีย และข้อเสนอแนะ ควรมีเวทีถอดบทเรียนร่วมกันระหว่าง “โตไปไม่สูบ” กับผู้ปกครอง ครู และผู้กำหนดนโยบาย เพื่อสร้างความเข้าใจและหนุนเสริมกันอย่างยั่งยืน

เวที “บุหรี่กับสุขภาพแห่งชาติ” ครั้งที่ 23 เป็นโอกาสสำคัญที่แสดงให้เห็นถึงพลังของเยาวชนไทยในการเป็นแรงขับเคลื่อนเพื่อสังคมที่ปลอดภัยจากบุหรี่ไฟฟ้า เครือข่าย “โตไปไม่สูบ” ได้แสดงศักยภาพในการเป็นแกนนำด้านการรู้เท่าทันและการสื่อสารเพื่อการเปลี่ยนแปลง เป็นทั้งผู้ลงมือทำและผู้ส่งเสียง (voice) ที่มีบทบาทสำคัญในการสร้างระบบนิเวศปลอดภัยให้กับเยาวชนทั้งในและนอกโรงเรียน