คาราวาน "โตไปไม่สูบ" แกนนำในระดับชั้นของเยาวชนในจังหวัดกระบี่

สรุปผลการดำเนินกิจกรรมคาราวาน "โตไปไม่สูบ" จังหวัดกระบี่ กิจกรรมบูรณาการภารกิจขับเคลื่อนประเด็นบุหรี่ไฟฟ้าในสถานศึกษา โรงเรียนเหนือคลองประชาบำรุง อำเภอเหนือคลอง จังหวัดกระบี่

บริบทและความจำเป็นของโครงการ ในยุคที่เด็กและเยาวชนต้องเผชิญกับภัยคุกคามใหม่จากการตลาดของอุตสาหกรรมยาสูบ บุหรี่ไฟฟ้ากลายเป็นเครื่องมือหนึ่งที่อำพรางภายใต้ภาพลักษณ์ทันสมัยและเข้าถึงง่าย โครงการ "โตไปไม่สูบ" จึงถือกำเนิดขึ้นในฐานะกลไกสร้างการรับรู้ ความเข้าใจ และต้านทานภัยจากบุหรี่ไฟฟ้าให้กับเยาวชนทั่วประเทศ โดยเฉพาะในพื้นที่เสี่ยงทางสุขภาวะอย่างจังหวัดกระบี่

โรงเรียนเหนือคลองประชาบำรุง อำเภอเหนือคลอง จังหวัดกระบี่ ได้ตอบรับนโยบายจากสำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน ที่มุ่งเสริมสร้างความปลอดภัยในสถานศึกษา และการเตรียมความพร้อมรับมือสถานการณ์ฉุกเฉิน ทั้งด้านกายภาพและด้านพฤติกรรมเสี่ยง โดยเฉพาะปัญหาบุหรี่ไฟฟ้าที่แทรกซึมในหมู่นักเรียนอย่างแนบเนียน

ความร่วมมือที่บูรณาการหลากหลายภาคส่วน การจัดกิจกรรมในครั้งนี้เป็นการผสานความร่วมมือระหว่างโรงเรียนเหนือคลองประชาบำรุง คณะกรรมการเขตสุขภาพเพื่อประชาชน เขต 11 (กขป. เขต 11) สโมสรยกกำลังสุข และเครือข่ายภาคีสุขภาพในพื้นที่ เพื่อสร้างกระบวนการเรียนรู้แบบมีส่วนร่วม ที่เปิดโอกาสให้นักเรียน ครู และชุมชน ได้ตระหนักรู้ พร้อมลงมือออกแบบการเปลี่ยนแปลงร่วมกัน

นางปัญญธิดา อัตบุตร ผู้อำนวยการโรงเรียนเหนือคลองประชาบำรุง ได้มอบหมายให้นายอภิวิชญ์ เอ่งฉ้วน รองผู้อำนวยการกลุ่มบริหารทั่วไป และนางปรานอม ทองคำ รองผู้อำนวยการกลุ่มบริหารงานบุคคล ทำหน้าที่บูรณาการภารกิจภายในโรงเรียนให้เป็นรูปธรรม

การจัดกิจกรรมในวันที่ 9 กรกฎาคม 2568 กิจกรรมจัดขึ้น ณ อาคารอเนกประสงค์ โรงเรียนเหนือคลองประชาบำรุง โดยมีนักเรียนระดับชั้น ม.1–ม.6 จำนวน 163 คน และคณะครู 20 คน เข้าร่วมตลอดทั้งวัน พร้อมวิทยากรกระบวนการ นายฮาริส มาศชาย และนายการานี แดงร่า จาก กขป. เขต 11 และทีมจากสโมสรยกกำลังสุข ที่มาออกแบบกิจกรรมให้สนุก เข้าใจง่าย และลงมือทำจริง

หัวใจหลักของกิจกรรมคือการใช้แนวคิด Active Learning โดยมีฐานกิจกรรม เช่น ฐานรู้เท่าทันบุหรี่ไฟฟ้า ฐานออกแบบสื่อรณรงค์  ฐานจำลองสถานการณ์ภัยในโรงเรียน ฐานสร้างเครือข่ายเยาวชนแกนนำ "โตไปไม่สูบ"

ผลลัพธ์ที่เกิดขึ้น นักเรียน 163 คน มีความเข้าใจเชิงลึกเกี่ยวกับพิษภัยของบุหรี่ไฟฟ้า กลยุทธ์การตลาด และผลกระทบระยะยาวต่อสุขภาพ  ครูและผู้บริหารมีแนวทางในการออกแบบกิจกรรมลดปัจจัยเสี่ยงในสถานศึกษา เกิดแกนนำนักเรียนระดับมัธยมศึกษาที่พร้อมเป็นผู้นำรณรงค์ในโรงเรียน ภายใต้แคมเปญ “โตไปไม่สูบ”  โรงเรียนสามารถผนวกประเด็นภัยบุหรี่ไฟฟ้าเข้ากับแผนงานความปลอดภัยและสุขภาวะโรงเรียน

แนวทางการดำเนินงานต่อเนื่อง ผลักดันให้สภานักเรียนของโรงเรียนร่วมออกแบบนวัตกรรม ภายใต้แคมเปญ  "โตไปไม่สูบ" ภายในโรงเรียน พัฒนาสื่อรณรงค์จากนักเรียน เช่น คลิป TikTok โปสเตอร์ Podcast บูรณาการเนื้อหาเข้าในรายวิชาสุขศึกษาและโฮมรูม  เชื่อมโยงกับชุมชนและผู้ปกครองผ่านกิจกรรมร่วมเรียนรู้ เช่น เวทีสาธารณะหรือวันผู้ปกครอง

เสียงสะท้อนจากผู้เข้าร่วม

“ตอนแรกเราไม่รู้ว่าบุหรี่ไฟฟ้าอันตรายแค่ไหน แต่พอได้เรียนรู้จากกิจกรรมวันนี้ เราไม่กล้าแม้แต่จะลองเลย” – นักเรียน ม.2
“ครูได้แนวคิดใหม่ ๆ ในการจัดกิจกรรมสุขภาวะที่น่าสนใจและเข้าถึงเด็กยุคนี้” – ครูผู้เข้าร่วม

บทเรียนสำคัญและข้อเสนอแนะ

การสร้างการเรียนรู้เรื่องบุหรี่ไฟฟ้าต้องใช้ภาษาและเครื่องมือที่เข้าใจง่ายสำหรับเด็ก เช่น เกม บอร์ดเกม วิดีโอ และการพูดคุยแบบเปิดใจ โรงเรียนควรมีแผนเฝ้าระวังร่วมกับผู้ปกครองและชุมชน ภาคีเครือข่ายควรสนับสนุนทรัพยากรและเวทีแลกเปลี่ยนเรียนรู้ต่อเนื่อง

สรุป กิจกรรมคาราวาน “โตไปไม่สูบ” ที่โรงเรียนเหนือคลองประชาบำรุง เป็นต้นแบบของการบูรณาการระหว่างประเด็นสุขภาวะ (บุหรี่ไฟฟ้า) กับการพัฒนาโรงเรียนให้เป็นพื้นที่ปลอดภัย ภายใต้ความร่วมมือของหน่วยงานภาคการศึกษา ภาคประชาชน และภาคสุขภาพ จุดประกายให้เยาวชนลุกขึ้นเป็นพลังขับเคลื่อนสังคมปลอดบุหรี่ไฟฟ้าอย่างสร้างสรรค์และยั่งยืน